Elektromiografia powierzchniowa mięśni prostowników grzbietu u dzieci ze zmianami skoliotycznymi

Skoliozy stanowią jeden z największych problemów w dziedzinie ortopedii. Towarzyszące im zaburzenia równowagi mięśniowej, a w szczególności mięśni prostowników grzbietu, mają niewątpliwy wpływ na postępujący charakter skrzywienia kręgosłupa. Jednym z badań służących do rejestrowania pracy tej grupy mięśniowej jest elektromiografia powierzchniowa. Istotą leczenia skolioz jest często możliwość przewidzenia, które skrzywienie będzie progresowało, a które nie. Stąd więc próby wykorzystania badania sEMG do prognozowania progresji skolioz idiopatycznych.

Celem badań była ocena związków między napięciem mięśni prostowników grzbietu a skoliozą u dzieci w młodszym wieku szkolnym.

W badaniach wzięło udział 251 dzieci z województwa świętokrzyskiego, w tym 113 dziewcząt, stanowiących 45,02% ogółu badanych i 138 chłopców, których procentowy udział wyniósł 54,98%. Dobór badanych był mieszany, po wcześniejszym ustaleniu kryteriów, jakim powinny odpowiadać poszczególne grupy. Badaniami objęto dzieci w wieku 7 i 8 lat, z roczników 2008 i 2009. Pomiarów dokonano przy pomocy trzech urządzeń: Tanita MC-980, Diers Formetric III 4D oraz Noraxon TeleMyo DTS.

W niniejszych badaniach skolioza została stwierdzona u 41% dzieci. Ponadto postawy skoliotyczne zdiagnozowano u 56%, a postawę prawidłową u 3%. Skoliozę wykryto u 62% badanych dziewcząt i 46,5% chłopców, co potwierdza teorię o częstszym występowaniu skolioz i postaw skoliotycznych u dziewcząt. Ponadto w podziale z uwzględnieniem lokalizacji skrzywienia stwierdzono częstsze występowanie zarówno skolioz, jak i postaw skoliotycznych u dziewcząt oraz u chłopców w odcinku piersiowym, co jest zgodne z pomiarami innych badaczy, którzy w swoich pomiarach również wskazywali na ten odcinek kręgosłupa. W przypadku analizy kierunku skrzywienia u dziewcząt, nieznacznie częściej występował on lewostronnie niż prawostronnie. Pomiary u chłopców wykazały najpowszechniejsze występowanie kierunków najpierw lewostronnego, a następnie prawostronnego. W badaniach liczby łuków zarówno u dziewcząt jak i chłopców najczęstsze były skrzywienia jednołukowe. Wartości kątów skoliozy różniły się istotnie między grupami postaw skoliotycznych, skolioz oraz postaw prawidłowych. Największe bezwzględne zróżnicowanie wartości kątów skoliozy wystąpiło w grupie skolioz u dziewcząt. U chłopców było nieco mniejsze.

Badania wykazały istotny związek występujący pomiędzy napięciem (amplitudą i częstotliwością sEMG) mięśni prostowników grzbietu a skoliozą. Większym skoliozom towarzyszył wzrost tego napięcia. Bez względu na pozycję podczas badania w odcinku piersiowym kręgosłupa większe napięcie prostownika grzbietu wystąpiło po stronie wypukłej skrzywienia kręgosłupa. Z kolei w odcinku lędźwiowym kręgosłupa większe napięcie prostownika grzbietu wystąpiło po stronie wklęsłej skrzywienia kręgosłupa. Wyjątkiem było badanie w pozycji stojącej, gdzie większe napięcie wystąpiło po stronie wypukłej skrzywienia. Ponadto wystąpił istotny związek między napięciem (amplitudą i częstotliwością sEMG) prostownika grzbietu a kierunkiem, lokalizacją i liczbą łuków skoliozy. Ogółem u dzieci ze skoliozą wystąpiły istotnie wyższe wartości amplitudy oraz częstotliwości sEMG prostownika grzbietu.