Inwestowanie w kapitał ludzki

Publikacja podejmuje ważne z punktu widzenia społeczeństwa postindustrialnego zagadnienie inwestowania w kapitał ludzki. Mimo iż początki teorii kapitału ludzkiego sięgają lat 60. ubiegłego stulecia, przez wiele lat kwestie inwestycji w kapitał ludzki traktowane były marginalnie. Epoka budowania gospodarki opartej na wiedzy uwypukliła rolę kwalifikacji, umiejętności, potencjału ludzi jako ważnego czynnika sprawczego modernizacji społecznej oraz dynamizowania wzrostu gospodarczego. Książka prezentuje zarówno podstawy teoretyczne, jak i własne dociekania empiryczne autora. Stanowić może cenne źródło informacji dla szerokiego kręgu odbiorców: studentów kierunków ekonomicznych i społecznych, jak socjologia, politologia, a także dla polityków gospodarczych i przedsiębiorców. W rozdziale I przedstawiono teoretyczne podstawy human capital w ujęciu Beckerowskim, który analizował zjawisko z punktu widzenia neoklasycznego, „chicagowskiego”. Becker przeprowadził analizę, opierając się na podejściu mikroekonomicznym (jednostkowym), ale także nieco inaczej określił gospodarstwo domowe: jako kooperacje racjonalnych jednostek realizujących cele, w tym ekonomiczne. W rozdziale II przedstawiono kapitał ludzki jako element budowy sukcesu ekonomicznego firmy. Omówiono w nim modele wyceny kapitału ludzkiego zaczerpnięte z nowego nurtu rachunkowości: z rachunkowości społecznej. W Polsce bodaj największy wkład w rozwój tej subdyscypliny naukowej ma M. Dobija, którego opracowania posłużyły zarówno jako źródło, jak i inspiracja do napisania tego rozdziału. Rozdział III traktuje o nierównościach społecznych w kontekście kapitału ludzkiego. Za inspirację posłużyły tu teorie segmentacyjne rynku pracy, które szczególnie akcentują kwestie nierównego dostępu do miejsc pracy ze względu na takie cechy, jak płeć, kolor skóry, przekonania i status na rynku pracy. Są to o tyle ważne sprawy, że w Polsce i w innych krajach obserwujemy zjawisko marginalizacji pewnych grup na rynku pracy i reprodukcji w tych grupach biedy na podłożu niskich kwalifikacji. W rozdziale IV ukazano istotność roli systemu edukacyjnego w podnoszeniu kwalifikacji siły roboczej, w poprawie jej mobilności i adaptacyjności do wymagań rynku. Przedstawiono tu koncepcję „otwartego systemu edukacyjnego”, tzn. takiego, który jest trwałym elementem uczestnictwa w grze rynkowej, który kształtuje postawy niezbędne w aktywnym uczestnictwie w życiu gospodarczym i społecznym. W rozdziale V uwypuklono znaczenie kapitału ludzkiego dla modernizacji regionu i tworzenia regionu wiedzy. Kapitał ludzki obecnie stanowi „Miękki czynnik lokalizacji”, przesądzający niejednokrotnie o napływie kapitału finansowego i rzeczowego do regionu, a w rezultacie – o jego pozycji konkurencyjnej. Ostatnią część książki stanowi aneks, w którym omówiono badania terenowe, przeprowadzone w trzech ośrodkach akademickich: w Łodzi, w Lublinie i Warszawie. Tematyka badań dotyczyła szans i zagrożeń na rynku pracy w opinii studentów studiów zaocznych (niestacjonarnych).