Działalność Kieleckiej Izby Rolniczej w świetle sprawozdań za lata 1933/1934 – 1937/1938

W pierwszych latach Drugiej Rzeczypospolitej samorząd gospodarczy funkcjonował jedynie na ziemiach byłych zaborów pruskiego i austriackiego na podstawie znowelizowanych ustaw państw zaborczych. Dopiero w latach 1927–1928 ustanowiono go na obszarze całego kraju. Tworzyły go izby przemysłowo-handlowe, rzemieślnicze i rolnicze. Powstało 13 izb rolniczych: Warszawska, Łódzka, Lubelska, Kielecka, Białostocka, Wileńska, Poleska, Wołyńska, Lwowska, Krakowska, Śląska, Wielkopolska i Pomorska, które współpracowały ze sobą w ramach Związku Izb i Organizacji Rolniczych Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Warszawie. Zadania izb rolniczych oscylowały wokół reprezentowania interesów rolnictwa, podejmowania środków w zakresie jego rozwoju oraz współdziałania z organami władzy państwowej. Działalność izb wpisana była w politykę państwa zmierzającą do kapitalizacji gospodarstw rolnych.

Przedmiotem rozważań jest Kielecka Izba Rolnicza, która swym zasięgiem objęła województwo kieleckie. Faktyczną działalność podjęła w 1933 roku. Zasadniczym celem Izby był wzrost produkcji roślinnej i zwierzęcej, poprzez dostosowanie jej do warunków lokalnych. W konsekwencji – w skali mikro – chodziło o zwiększenie dochodowości gospodarstw rolnych, w skali makro – o modernizację rolnictwa. Powyższe cele Izba zamierzała osiągnąć poprzez zwiększenie reprodukcji dla potrzeb województwa kieleckiego, upowszechnienie upraw i hodowli opartych na wyselekcjonowanych odmianach i rasach, stosowanie nowoczesnych metod uprawy i hodowli, racjonalną gospodarkę użytkami zielonymi, szerzenie oświaty rolnej, organizowanie zrzeszeń hodowców i rynku zbytu artykułów rolnych. Wymienione formy działalności nie były jednak prowadzone na szeroką skalę. Były przysłowiową „kroplą w morzu potrzeb”.