Fenomen społeczno-medialny – „Ściernisko” 1990-1996. Miesięcznik społeczności gminy Dygowo

Prasa lokalna w Polsce po 1989 roku, będąca istotnym elementem demokratyzacji i pluralizacji mediów, pozostaje niedostatecznie zbadana. Niniejsza publikacja analizuje „Ściernisko. Miesięcznik gminy Dygowo”, wydawany w latach 1990-1996 – jako unikatowy przykład prasy lokalnej w tym okresie. Miesięcznik objęła faza pierwsza – żywiołowy entuzjazm nowych wydawców i nadawców oraz wymuszonych przekształceń starych tytułów (od maja 1989 do połowy 1991 roku), tytuł przetrzymał fazę drugą – pozornej stabilizacji i zmian podskórnych w prasie i radiu (od połowy 1991 do końca 1992 roku), fazę trzecią – otwartej walki o rynek mediów, zwłaszcza audiowizualnych (początek 1993 do sierpnia 1994 roku), by polec w czwartej fazie – zagospodarowania rynku po pierwszym procesie koncesyjnym i inwazji tygodników niemieckich (od września 1994 do końca 1996).

Analiza jakościowa zawartości pisma wykazała, że powstrzymywało się ono od estetyzacji rzeczywistości, było zwierciadłem codzienności w dygowskiej społeczności w latach 1990-1996. Dokumentowało oddolny proces budowania demokracji – czasem niekompetentny i z błędami – ukazując jednocześnie dynamikę przemian społecznych, politycznych i kulturowych w małych społecznościach. Jednocześnie pełniło funkcję integracyjną, edukacyjną i kulturotwórczą.

„Ściernisko” poruszało tematy począwszy od samorządu terytorialnego, a więc kwestii politycznych i społeczno-organizacyjnych, a skończywszy na sprawach kulturalnych, folklorystycznych, literackich, historycznych, oświatowych i sportowych.

W opracowaniu podkreślono wyjątkową rolę pisma w kształtowaniu tożsamości lokalnej, monitorowaniu władzy, a także pełnieniu funkcji emocjonalnej poprzez promowanie inicjatyw społecznych i budowanie więzi między mieszkańcami. Analiza wykazała, że zespół redakcyjny zachował rzetelność dziennikarską, uwiarygodniając swoje narracje i wzmacniając więzi czytelników z magazynem. „Ściernisko” jednocześnie edukowało i jednoczyło lokalną społeczność, ukazując istotne procesy transformacyjne lat 90.

Publikacja skierowana jest do medioznawców, socjologów, politologów, historyków, dziennikarzy i samorządowców, oferując nowe spojrzenie na znaczenie mediów lokalnych w procesie demokratyzacji Polski po 1989 r.

SPIS TREŚCI

Wstęp   9

1. Geneza „Ścierniska”, cechy formalnowydawnicze 15
2. Jakościowa analiza zawartości pisma za lata 1990-1996 45

2.1. Kwestie społeczno-polityczne   45

2.1.1. Rola pisma w komunikacji lokalnej   45

2.1.2. Samorząd gminy Dygowo   64

2.1.3. Gminne ośrodki i spółki, stowarzyszenia (Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dygowie,

Gminna Spółka Wodna w Dygowie, Koło Gospodyń Wiejskich, Ochotnicza Straż Pożarna)    121

2.1.4. Problematyka zdrowotna   131

2.2. Historia   144

2.3. Kultura   150

2.4. Literatura/życie literackie   171

2.5. Oświata i edukacja   177

2.6. Sport i rekreacja   190

3. Ludzie membraną ówczesnej rzeczywistości lokalnej 201

Zakończenie   223

Bibliografia   231

Indeks osobowy  235

Summary   243

Nota o autorce  245