Pamięć historyczna kobiet

Niniejsza książka jest pokłosiem konferencji, jaka miała miejsce w Kielcach w dniach 19-20 maja 2008 roku. Organizatorem była Komisja Historii Kobiet Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk przy współudziale Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach. Tom otwiera tekst Jolanty Sikorskiej-Kuleszy, stanowiący próbę odpowiedzi na pytanie o wykorzystywanie przez polski ruch feministyczny w sporach politycznych wydarzeń historycznych (przede wszystkim walk powstańczych 1863/1864 roku). Kolejne dwa artykuły – Wiesława Cabana i Lidii Michalskiej-Brachy – dotyczą, podobnie jak wcześniejszy, pamięci o powstaniu styczniowym. Wiesław Caban, prezentując bardzo interesujące materiały, stara się pokazać poprzez jednostkowy przykład rolę kobiet w przechowywaniu pamięci i w jej tworzeniu. Z kolei Lidia Michalska-Bracha, przedstawiając lwowską kobiecą inicjatywę – Muzeum Zasłużonych Polek – koncentruje się na styku pamięci indywidualnej i zbiorowej. Teksty Grażyny Wyder i Tomasza Pudłockiego omawiają rolę pamięci jednostek w tworzeniu obrazu zbiorowości. Próbują oni pokazać uwikłanie pamięci w politykę. Studia Agaty Mirek i Tadeusza Stegnera stanowią typowy przykład case studies. Agata Mirek wykorzystała w swoich rozważaniach wspomnienia siostry Aliny Wilczyńskiej. Zaprezentowany materiał autorki stanowi doskonałą podstawę do postawienia pytania o to jak wiek, płeć, wykonywany zawód itp., wpływa na relacje o wydarzeniach historycznych – rewolucji 1905 roku i dwóch wojnach światowych. Tadeusz Stegner podjął się próby historycznej refleksji nad własnym doświadczeniem pamięci. Kolejne dwa artykuły niniejszego zbioru – Barbary Kubis i Piotra Perkowskiego – dotyczą okresu po II wojnie światowej. Barbara Kubis poddała analizie relacje kobiet przesiedlonych z Kresów Wschodnich na tzw. Ziemie Odzyskane. Piotr Perkowski natomiast w swoim tekście porównał relacje kobiet i mężczyzn o stanie wojennym. Artykuły zamieszczone w zbiorze dotyczą przede wszystkim pamięci Polek. Jednak trzy teksty: Haliny Parafianowicz, Grażyny Szelągowskiej, i Agnieszki Chlebowskiej, poruszają problemy pamiętania kobiet w innych krajach.