Wilno i Wileńszczyzna w pamiętnikach z lat pierwszej wojny światowej

W pierwszym tomie seryjnego wydawnictwa „Kresy w polskich pamiętnikach i listach (1795-1918)” zamieszczone zostały trzy teksty: pamiętnik Stanisława Aleksandrowicza (fragment dotyczący lat 1914-1918), dziennik Tadeusza Hryniewicza z 1915 r. i dziennik Wacława Wincentego Łubieńskiego z lat 1915-1916. Ani w całości, ani we fragmentach żadna z tych pozycji nie była dotychczas publikowana. Materiały dotyczą tego samego obszaru i okresu chronologicznego. Poświęcone są Wilnu i Wileńszczyźnie w latach I wojny światowej.
Zamieszczone w zbiorze teksty zawierają cenne informacje dotyczące dziejów Wilna i Wileńszczyzny, szczególnie wiadomości na temat życia codziennego społeczeństwa w warunkach wojny oraz zachowań wojsk i władz – początkowo rosyjskich, następnie niemieckich. W obszarze zainteresowania autorów publikowanych materiałów znalazło się wiele wątków bardziej szczegółowych wśród nich takie m.in. zagadnienia jak: 1. Polityka wojsk i władz rosyjskich w okresie zbliżania się do Wilna linii frontu; 2. Postawa mieszkańców miasta i regionu wobec Rosjan; 3. Przygotowania do obrony, obraz działań militarnych; 4. Wkroczenie do Wilna wojsk niemieckich; 5. Zachowanie Niemców; pierwsze decyzje nowych władz; 6. Polityka gospodarcza Niemców na terenach przyfrontowych; 7. Postawa społeczeństwa wobec Niemców; 8. Sytuacja aprowizacyjna społeczeństwa; 9. Źródła dochodów mieszkańców; 10. Aktywność polityczna i społeczna; 11. Rozrywki i spędzanie czasu wolnego w warunkach wojny; 12. Wpływ wojny na demoralizację społeczeństwa i wzrost przestępczości. Powyższe wątki są podejmowane przez poszczególnych autorów w różnym zakresie. W stosunkowo najobszerniejszym stopniu większość z nich poruszył Stanisław Aleksandrowicz, którego pamiętnik jest najobszerniejszy.