Reportaż książkowy w świetle językoznawstwa statystycznego. Składnia, styl, gatunek

Monografia pt. Reportaż książkowy w świetle językoznawstwa statystycznego. Składnia, styl, gatunek jest rezultatem badania obejmującego 2000 wypowiedzeń pochodzących z 10 reportaży wyróżnionych Nagrodą im. Beaty Pawlak w latach 2009-2017. Jej powstaniu przyświecały trzy główne cele. Po pierwsze, przedstawienie stylistyczno-syntaktycznego kształtu współczesnego polskiego reportażu książkowego, składającego się tym samym na styl reportażowy oraz aspekt stylistyczny wzorca gatunkowego reportażu. Po drugie, ustalenie, które teksty reportażowe stanowią realizacje, reprezentacje wzorca gatunkowego, okazy. Po trzecie, zaprezentowanie reportażowych wykładników stylów artystycznego, naukowego i publicystycznego, rodzajów tendencji składniowych oraz typologii współczesnego polskiego reportażu książkowego.

Oryginalność tej problematyki wiąże się z kilkoma kwestiami: 1) uzupełnianiem istotnej luki w nauce dotyczącej badań współczesnego polskiego reportażu książkowego z perspektywy lingwistycznej; 2) deficytem najnowszych prac poświęconych statystycznym analizom składni i stylu; 3) brakiem językoznawczych opracowań utworów reportażowych wyróżnionych Nagrodą im. Beaty Pawlak; 4) łączeniem metodologii badań syntaktycznych, statystycznych i stylistycznych z genologicznymi i typologicznymi.

Aby osiągnąć zamierzone rezultaty, posłużono się trzyetapową metodologią składającą się z ilościowo-jakościowej, genologicznej oraz typologicznej metody. Uzyskane w wyniku analizy składniowej dane ilościowe umożliwiły ustalenie przeciętnych wartości, a następnie porównanie ich z procentowymi wartościami charakterystycznymi dla tekstów artystycznych, naukowych oraz publicystycznych. Połączenie wyników badań stylistyczno-składniowych z genologicznymi przyczyniło się do podzielenia badanych reportaży na te stanowiące: realizacje wzorca (stosunkowo wierne odzwierciedlenie wzorca), reprezentacje wzorca (nawiązujące do cech wzorca) oraz okazy (realizacje indywidualnych wzorców zawierające czytelne ślady wzorca). Klasyfikacja składni Haliny Kurkowskiej i Stanisława Skorupki umożliwiła przedstawienie tendencji syntaktycznych charakterystycznych dla współczesnego polskiego reportażu książkowego, zaś typologia reportażu Jadwigi Litwin przyczyniła się do wyznaczenia odmian reportaży.