(Re)wizje wyobraźni o potrzebie mitu w życiu dziecka

W książce zwrócono uwagę na rolę obrazów mitycznych w kształtowaniu osobowości dziecka, kreowaniu osobistego losu. Odniesiono się do konieczności włączania w życie dziecka wyobrażeń symbolicznych występujących w tkance fabularnej mitów. Odwołując się prac Carla Gustawa Junga, Jamesa Hillmana, Mircea Eliadego, Mariana Mazura, Zenona W. Dudka wskazano na korzyści płynące z lektury pradawnych obrazów adoptowanych na użytek dziecięcego odbiorcy przez Igora D. Górewicza, Grzegorza Kasdepke, Melanię Kapelusz, Michała Łuczyńskiego, Ewę Nowacką, Annę Onichimowską, Łukasza Wierzbickiego, Witolda Vargasa oraz Dorotę Bielską i Zuzannę Orlińską. Podjęto próbę refleksji nad rolą obrazów symbolicznych w ujawnianiu i kształtowaniu indywidualizmu dziecka, rozwijaniu wrodzonych, unikalnych predyspozycji. Mity, wywodzące się z najgłębszych przestrzeni nieświadomości, są równie autentyczne jak samo dziecko, które z racji predyspozycji do spontanicznego kontaktu z nieświadomą stroną psychiki, zdolne jest do ich szczególnego odbioru, do umiejętność włączania treści mitycznych do struktury psychiki. Jak celnie ujął to C. G. Jung: „Dziecko nie tylko chce przebywać z matką, ale także w pałacu,  który reprezentuje świat mitologii. Niestety bardzo niewiele osób pamięta te pradawne obrazy i wiele osób choruje ponieważ je zgubiło, a zdrowieje dopiero wtedy, gdy je odnajdzie”. Wypracowanie w sobie stanu obecności dzieciństwa stanowi źródło udanego życia, a brak owych doświadczeń skutkuje niespełnioną egzystencją, odczuwaniem nieustannego braku i niezadowolenia. Istotne jest by pozostać dorosłym, który posiada subtelne przymioty dziecka, takie jak „latarniana świadomość”, potrzeba odczuwania szczęścia i piękna, prawo do marzeń, korzystanie z zasobów wyobraźni, indywidualizm.

Ponadto w niniejszej publikacji szczególnie istotna staje się literatura podmiotu odnosząca się do mitów słowiańskich. Z perspektywy psychologii głębi współczesne odradzanie się słowiańszczyzny wskazuje na konieczność relacji z tym wymiarem egzystencji, od którego zostaliśmy w przeszłości oderwani. Ta „rozpadlina” tłumiona przez wieki domaga się zabliźnienia, uleczenia i włączenia do zbiorowej nieświadomości. Wiedza, iż pozbawiono nas czegoś cennego i niezbędnego w rozwoju indywidualnym i zbiorowym, jest wyraźna we współczesnym nurcie odrodzenia się kultury słowiańskiej, odczuwalna w tęsknocie za symbolicznym wymiarem egzystencji.

Spis treści

Wstęp.  .  .  .  .  .  .  .  .           7

„Czy ludzie kiedykolwiek oderwali się od mitu?”. . . . . . . . 17

Potrzeba osobistego mitu. . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

„Każdy z nas jest wybrany”. . . . . . . . . . . . . . . . . 27

„Angeologia słów”.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .                 38

Psychologiczna funkcja symbolu . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Nieświadomość a symbol . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Lecząca moc symboli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Symbol a inteligencja duchowa. . . . . . . . . . . . . . . 60

Wyobraźnia i mity.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .                 67

Mit – lustro dziecięcego świata. . . . . . . . . . . . . . . . . 79

Mityczna jedność wszechrzeczy.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .            83

Być jak bogowie, być jak dzieci – homo ludens. . . . . . . . 96

Królestwo zwierząt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

Drzewa do samego nieba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118

W dziecięcym mikrokosmosie królują kamienie .  .  .  .  .       127

„Świat przemawia do człowieka za pośrednictwem gwiazd,

roślin i zwierząt”.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .                 132

Mity rodowe.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  141

Znaczenie mitów dla indywidualnego rozwoju. . . . . . . 147

„Jedni mówią, że to opowieść o śmierci. Inni, że o miłości” –

podróż bohatera.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .                 165

Paradygmat drogi jako metafora rozwoju osobowego .  .  .                  167

Być w ruchu .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  169

„Każdy z nas jest wybrany” . . . . . . . . . . . . . . . . . 171

„W mroczną głąb kniei”.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .                176

W mitycznej krainie słowiańskich bogów .  .  .  .  .  .  .  .  .        188

„Wiara mojego ludu daje mi wiele siły”. . . . . . . . . . . 193

Archetyp przewodnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

Pomocnicy wielkich przewodników.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .          200

„Cichą, martwą nocą” – obrazy archetypicznego cienia .  .  .  .             205

We władzy cienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208

W mocy rywalizacji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213

„Nić twego życia zerwie się pewnego dnia”. . . . . . . . . 224

Zakończenie… (a przecież mity powstają ciągle na nowo) .  .  .           233

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245