Anna ze Stanisławskich Zbąska, pierwsza polska poetka. Biografia historyczna

Prezentowane opracowanie jest pierwszą w polskiej historiografii książkową biografią Anny ze Stanisławskich Zbąskiej (1652–1701), uznawanej za pierwszą polską poetkę. Biografia ukazuje krąg rodzinny poetki, jej więzy genealogiczne ze strony ojczystej i macierzystej, pokrewieństwo i powinowactwo z przedstawicielami ówczesnej elity politycznej i społecznej Rzeczypospolitej, prezentuje okres dzieciństwa i młodości, następnie postaci trzech jej mężów wraz z określeniem znaczenia ich familii w obrębie stanu szlacheckiego drugiej połowy XVII stulecia, przedstawia dzieje tychże związków małżeńskich i ich skutki, zwłaszcza dla poetki, wreszcie ukazuje jej losy po napisaniu dzieła jej życia w 1685 r., działalność fundacyjną i na koniec omawia realizację jej ostatniej woli testamentowej. Książka wnosi nowe ustalenia i koryguje znaczną część dotychczasowych informacji na temat przebiegu życia i działalności Anny ze Stanisławskich Zbąskiej.

Opracowanie jest biografią historyczną, a więc pomija ocenę wartości poetyckiej utworu poetki, stosowanego przez nią języka i wszystkich kwestii z tym związanych oraz miejsca poematu w literaturze staropolskiej.

Integralną część książki stanowi Aneks, składający się z dokumentów źródłowych, tablic genealogicznych i ilustracji. Publikowane teksty źródłowe w większości wnoszą nieznane dotąd informacje do życia poetki i jej rodziny.

Spis treści

Wykaz skrótów              7

Wstęp              13

Rozdział I. Środowisko rodzinne                     21

Linia ojczysta               21

Linia macierzysta                 39

Rozdział II. Dzieciństwo i młodość                 53

Rozdział III. Małżeństwo z Janem Kazimierzem Warszyckim,
kasztelanicem krakowskim                             61

Rozdział IV. W związku małżeńskim z Janem Zbigniewem
Oleśnickim, podkomorzycem sandomierskim                         95

Rozdział V. Trzecie małżeństwo – z Janem Bogusławem
Zbąskim, podkomorzym lubelskim                    139

Rozdział VI. Ostatnie lata                        163

Zakończenie                   177

Aneks                      181

Tablice genealogiczne                     183

Dokumenty źródłowe                      187

Bibliografia                  221

Indeks osobowy                     237

Indeks nazw geograficznych             259

Spis ilustracji                   265

Summary                     267